Komputerowy Asystent Terapii Integracji Sensorycznej – KATIS

Komputerowy Asystent Terapii Integracji Sensorycznej - KATIS to pierwszy taki inteligentny program diagnostyczno-terapeutyczny przeznaczony do badania i prowadzenia terapii dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego. Inteligentny bo uczy się coraz precyzyjniej analizować wyniki badań oraz terapii wraz z wzrastającą ilością badanych dzieci. Asystent bo pomaga, towarzyszy rodzicowi, a w szczególności terapeucie w diagnozowaniu, programowaniu i prowadzeniu terapii. Tą innowacyjną platformę informatyczną do wczesnego diagnozowania i terapii dzieci opracowali specjaliści z warszawskiego Centrum Procesów Sensorycznych-Sensum Mobile. KATIS to zrealizowany projekt w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2014-2020 współfinansowany z mazowieckiego RPO.

Program KATIS to jedyne w Europie, a najprawdopodobniej również na świecie, narzędzie ułatwiające standardowe badanie i terapię dzieci we wczesnym okresie rozwojowym między dwunastym miesiącem życia a czwartym rokiem życia. Obecne metody diagnostyczne dla tej grupy dzieci są najczęściej oparte o niestandardowe badanie a terapia jest prowadzona o nieprecyzyjną diagnozę lub co gorsza bez żadnej wstępnej diagnozy co często skutkuje brakiem efektów lub pogłębieniem zaburzeń.

KATIS dzięki możliwości przesiewowych badań i prowadzenia ćwiczeń przez rodziców ułatwia dostęp do terapii dla dzieci z ryzykiem zaburzeń, szczególnie z poza dużych aglomeracji miejskich a tym samym odciąży placówki publiczne, w których są duże kolejki na badania lub które nie zawsze są przygotowane do  diagnozy i terapii w tym zakresie.

Dzięki modułowi dla rodzica, KATIS w łatwy i przyjazny sposób pozwoli na wstępne zdiagnozowanie dziecka, poprowadzenie zestawu ćwiczeń lub jeśli będzie to konieczne  uzyskanie informacji o udaniu się do specjalisty. To oczywiście ukierunkuje działania i skróci kolejki do różnych specjalistów do których trafiają rodzice często bez wyraźnych powodów. Moduł dla specjalisty pozwoli psychologom, pedagogom, logopedom nie będącymi terapeutami integracji sensorycznej zbadać ryzyko zaburzeń integracji sensorycznej wśród dzieci będących pod ich opieką w żłobku lub Przedszkolu i poprowadzić z nimi ćwiczenia lub skierować do odpowiedniego specjalisty. Wreszcie moduł dla terapeutów integracji sensorycznej pozwoli na przeprowadzenie pełnego badania dziecka w oparciu o standardowe testy i postawienie diagnozy w oparciu o którą poprowadzi właściwe zestawy ćwiczeń najbardziej skuteczne w danym rozpoznaniu co przyczyni się do skrócenia czasu terapii.

Dzięki wczesnemu rozpoznaniu i wczesnej interwencji KATIS ograniczy ryzyko nawarstwiania się zaburzeń.

KATIS składa się z trzech modułów:

1. Moduł przeznaczony dla rodziców.

W tym module rodzice nie wychodząc z domu, będą mogli z pomocą sytemu określić ryzyko zaburzeń integracji sensorycznej u swojego dziecka. Po zalogowaniu się do systemu rodzice są prowadzeni przez kolejne stopnie procesu diagnozy i jeśli to będzie konieczne kolejne zestawy ćwiczeń. Diagnoza opiera się o wypełniony przyporządkowany do wieku dziecka szczegółowy kwestionariusz, który zawiera stwierdzenia opisujące reakcje dzieci na codzienne doświadczenia sensoryczne w kilku kategoriach. Następnie inteligentny program analizuje odpowiedzi i określa stopień ryzyka zaburzeń integracji sensorycznej. Po wypełnieniu kwestionariusza rodzic natychmiast otrzymuje odpowiedź czy u dziecka istnieje  ryzyko i jakich zaburzeń. Jeśli system KATIS w oparciu o udzielone odpowiedzi uzna iż domowe ćwiczenia będą niewystarczające i konieczna jest wizyta u specjalisty w zakresie terapii integracji sensorycznej, rodzic otrzyma adres najbliższego terapeuty przeszkolonego w zakresie diagnozowania i prowadzenia terapii w systemie KATIS.

System w oparciu o inteligentne algorytmy przyporządkowuje program ćwiczeń do wykonywania przez rodzica w domu z rozkładem na miesiące, tygodnie i poszczególne dni Każde ćwiczenie jest opisane, przedstawione w formie graficznej i multimedialnej. Po okresie trzech miesięcy system zaleca kontrolną ocenę zachowania dziecka w oparciu o właściwy kwestionariusz, który wypełniają rodzice. Jeśli wyniki wskazują na zasadność kontynuacji ćwiczeń domowych, rodzic otrzymuje kolejny zestaw ćwiczeń. Pełny okres trwa 9 miesięcy i jest to maksymalny czas prowadzenia zalecanych ćwiczeń. Jeśli wyniki będą wskazywały na pełną normalizację wcześniej stwierdzonych zaburzeń, rodzic otrzyma informację o zakończeniu programu ćwiczeń domowych.

2. Moduł przeznaczony dla specjalistów nie będących terapeutami integracji sensorycznej np. psychologów w przedszkolach.

W tym module specjaliści ( psycholog, pedagog, logopeda) będą mogli z pomocą sytemu określić ryzyko zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci będących pod ich opieką w Przedszkolu lub w Żłobku. Oczywiście za zgodą i we współpracy z rodzicami dzieci. Po zalogowaniu się do systemu specjalista jest prowadzony przez system przez kolejne stopnie procesu diagnozy i jeśli to będzie konieczne kolejne zestawy ćwiczeń dla określonego dziecka. Diagnoza opiera się o wypełniony przyporządkowany do wieku dziecka szczegółowy kwestionariusz, który zawiera stwierdzenia opisujące reakcje dzieci na codzienne doświadczenia sensoryczne w kilku kategoriach. Kwestionariusz wypełnia specjalista we współpracy z rodzicami. Następnie inteligentny program analizuje odpowiedzi i określa stopień ryzyka zaburzeń integracji sensorycznej w ten sposób specjalista natychmiast otrzymuje odpowiedź czy u dziecka istnieje ryzyko i jakich zaburzeń integracji sensorycznej. Jeśli system KATIS w oparciu o udzielone odpowiedzi w Kwestionariuszu uzna iż ćwiczenia prowadzone w przedszkolu lub zlecane do wykonywania w domu nie będą wystarczające i konieczna jest wizyta u specjalisty w zakresie terapii integracji sensorycznej, specjalista psycholog lub pedagog otrzyma adres najbliższego terapeuty przeszkolonego w zakresie diagnozowania i prowadzenia terapii w systemie KATIS gdzie będzie mógł skierować rodzica danego dziecka.

System w oparciu o inteligentne algorytmy przyporządkowuje program ćwiczeń do wykonywania przez specjalistę w przedszkolu lub do zlecenia dla rodzica  by wykonywał określone ćwiczenia w domu z rozkładem na miesiące, tygodnie i poszczególne dni. Każde ćwiczenie jest opisane, przedstawione w formie graficznej i multimedialnej. Po okresie trzech miesięcy system zaleca kontrolną ocenę zachowania dziecka w oparciu o właściwy kwestionariusz, który ponownie wypełnia specjalista. Jeśli wyniki wskażą na zasadność kontynuacji ćwiczeń domowych, otrzymuje kolejny zestaw ćwiczeń. Pełny okres trwa 9 miesięcy i jest to maksymalny czas prowadzenia zalecanych ćwiczeń. Jeśli wyniki będą wskazywały na pełną normalizację wcześniej stwierdzonych zaburzeń, specjalista otrzyma informację o zakończeniu programu ćwiczeń domowych.

3. Moduł przeznaczony dla terapeutów integracji sensorycznej.

To najbardziej złożony moduł. Moduł ten zawiera wszystkie narzędzia do przeprowadzenia pełnej standartowej diagnozy zaburzeń integracji sensorycznej. Każdy terapeuta który zechce korzystać z programu musi przejść w Centrum Procesów Sensorycznych właściwe szkolenie w zakresie obsługi programu i przeprowadzania zadań testów. Po ukończeniu szkolenia uzyskuje indywidualny klucz certyfikujący, który umożliwi dostęp do programu.

Pierwszym krokiem w programie diagnozy jest wywiad z rodzicami opisujący podstawowe momenty z okresu ciąży, porodu i kilkunastu pierwszych miesięcy życia dziecka. Jeśli rodzice już samodzielnie w module dla rodzica przeszli ten etap terapeuta badający dziecko ma dostęp do wyników tego wywiadu. Nie potrzeba powtarzać wówczas tego etapu diagnozy co skraca czas badania. Drugim krokiem jest wypełnienie odpowiedniego do wieku dziecka kwestionariusza. Jeśli rodzice już w swoim module wypełnili kwestionariusz wówczas terapeuta ma dostęp do wyników zapisanych w programie. Jeśli nie to terapeuta wraz z rodzicami wypełnia kwestionariusz, a program automatycznie oblicza wyniki.

Trzecim krokiem jest przeprowadzenie przez terapeutę integracji sensorycznej testów zaburzeń modulacji sensorycznej i zaburzeń ruchowych o bazie sensorycznej. Poszczególne zadania są opisane, a program umożliwia na bieżąco podczas wykonywania testów dostęp do instrukcji wykonania poszczególnych zadań i sposobu oceny reakcji dziecka, co skutkuje przyporządkowaniem właściwej punktacji. Po przeprowadzeniu badań KATIS oblicza wyniki przeprowadzonych testów, analizuje je i proponuje diagnozę (rozpoznanie typu zaburzeń przetwarzania sensorycznego), którą terapeuta może zaakceptować lub nie. Diagnoza jest przedstawiona w formie wykresów i opisowo. Jeśli diagnoza zostanie zaakceptowana, KATIS w oparciu o stworzone inteligentne algorytmy buduje program terapii z najbardziej odpowiadającymi zestawami ćwiczeń. Program ten i poszczególne ćwiczenia akceptuje terapeuta lub modyfikuje je według własnej koncepcji. Program terapii może być uzupełniany o zestawy ćwiczeń domowych, które są integralną częścią KATIS, do wykonania przez rodzica w domu. Jeśli jednak terapeuta nie zgadza się z proponowaną diagnozą może postawić własną i wówczas z sugerowanych zestawów lub własnych ćwiczeń buduje autorski program terapii.

Teraz po zbudowaniu programu ćwiczeń na sali terapeutycznej i w domu terapeuta ma dostęp do opisu kolejnych ćwiczeń oraz do filmów ilustrujących jak dane ćwiczenie powinno wyglądać tak, by mógł sam je właściwie wykonywać i pokazać rodzicom jak powinni wykonywać ćwiczenia domowe. Po okresie terapii program wskazuje na konieczność przeprowadzenia kontrolnych badań, a po opracowaniu wyników sugeruje kolejny etap lub zakończenie terapii. Program umożliwia w odpowiednim kalendarzu dla kolejnych dzieci w terapii umieścić określone ćwiczenia.

Program KATIS nie tylko uczy się na podstawie kolejnych badań na jaki typ zaburzeń przetwarzania sensorycznego wskazują wyniki konkretnego dziecka ale również które ćwiczenia są najbardziej efektywne w określonych zaburzeniach. Oznacza to im więcej przeprowadzonych badań tym diagnoza i terapia sugerowana przez system będzie bardziej precyzyjna.

Zobacz również raport z badań które doprowadziły do powstania KATISu - kliknij i pobierz