Wiek dziecka

Motoryka duża

Motoryka precyzyjna dłoni i mowa

10 miesiąc

Kołysze się oparte na dłoniach i kolanach, raczkuje w sposób nieskoordynowany, siad prosty – siedzi swobodnie z prostymi plecami i luźno wyprostowanymi nogami, potrafi stać przez chwilę bez trzymania się podpory, stojąc w wózku lub w łóżeczku unosi jedną nogę, jakby chciało się z niego wydostać, siedzi dobrze na krześle przez kilka minut, chodzi trzymając się obiema rękami rąk osoby dorosłej.

Dotyka różnych przedmiotów w pokoju, napotkanych podczas raczkowania, zamaszyście zamiata ręką przedmioty ze stołu, dotyka rękami lustro, w którym widzi swoje odbicie, uśmiecha się, stuka zabawką o lustro, na prośbę osoby dorosłej podaje zabawkę, ale nie chce jej wypuścić z ręki, wkłada palce do różnych otworów, bawi się ciągnąc zabawkę na sznurku tam i z powrotem, podnosi i zamyka pokrywkę schowka w wózku, nakrywkę torebki lub pudełka, kiedy protestuje, potrząsa przecząco głową, naśladuje ruchy osób dorosłych, dziecko naśladuje intonację wypowiedzi, pojawia się u niego dialog, który polega na naśladowaniu znanych mu sylab pod kątem dźwiękowym. Przy gaworzeniu usłyszeć można różne spółgłoski i samogłoski oraz wyraźne podwajanie sylab. Umiejętności naśladowania ruchów osób dorosłych odpowiada możliwości naśladowania intonacji wypowiedzi płynących z otoczenia. Chwyt pęsetowy – chwyta mały przedmiot wyprostowanym palcem wskazującym i przeciwstawnym kciukiem.

11 miesiąc

Raczkuje na rękach i kolanach z koordynacją skrzyżną, wykonuje przysiad z pomocą osoby dorosłej, trzymając się poręczy łóżka, schyla się i podnosi zabawkę, wyrzuca z łóżka zabawki i obserwuje je gdy spadają, w pozycji siedzącej obraca się wokół swojej osi, stąpa bokiem trzymając się stołu lub łóżeczka, chodzi – pchając przed sobą wózek obiema rękami.

Bawi się przykrywką naczynia, podnosząc ją i nakładając z powrotem, bawi się różnymi przedmiotami, próbuje manipulować pudełkami – obraca je w rękach, stuka jednym o drugie, potrząsa, przekłada z miejsca na miejsce, niekiedy próbuje włożyć mniejsze do większego, energicznie odrzuca na bok serwetkę, pod którą w jego obecności ukryto zabawkę, potrząsa jednym lub dwoma dzwonkami i dzwoni, wskazuje palcem na odległy przedmiot, o który pyta osoba dorosła np. Gdzie jest miś?

12 miesiąc

Pełne raczkowanie,  pełna równowaga w siadzie prostym, wstaje samo bez podpierania się i pomocy osób dorosłych, próbuje chodzić samo, bez podpory i pomocy osób dorosłych, chodzi wzdłuż mebli.

Używa poprawnie kilku słów w różnych sytuacjach, między innymi przy oglądaniu książki z obrazkami: „hau”, „tiatia”,  „fu fu” itp. Zna zastosowanie takich przedmiotów codziennego użytku jak grzebień, szczotka do butów, ołówek, łyżeczka i próbuje się nimi posługiwać, bawi się łyżeczką i kubkiem – manipulując nimi po swojemu, burzy wieżę z kostek zbudowaną przez dorosłego, wyjmuje kostki znajdujące się w kubełku, bierze do ręki trzecią kostkę, nie odrzucając dwóch już trzymanych, trzyma przez chwilę równocześnie trzy przedmioty, w tym dwa w jednej ręce, manipuluje zabawkami w różny sposób: wkłada jedne w drugie, wyjmuje je z powrotem, rozrzuca, szuka, stuka. Spełnia proste polecenie związane z codzienną pielęgnacją i zabawą np. otwórz buzię, wstań, daj mamie łyżeczkę itp. Tak trzyma ołówek i porusza nim, że potrafi zrobić ślad na papierze. Kształtują się pierwsze reakcje pokazywania przedmiotów lub części ciała po usłyszeniu ich nazwy, kojarzy również niektóre słowa z odpowiednią czynnością.

 

Podsumowując – mowa to najbardziej precyzyjna umiejętność człowieka pod względem ruchowym. Jest ściśle związana z prawidłową budową układu kostnego, mięśniowego i nerwowego twarzoczaszki oraz układu oddechowego.

Nadrzędne znaczenie dla rozwoju mowy w aspekcie ruchowym mają czynności pokarmowe. Mowa rozwinęła się wtórnie do funkcji biologicznych związanych z jamą ustną. U człowieka nie występuje oddzielny układ, który byłby wykorzystywany tylko dla potrzeb artykulacji. 

Istnieje bardzo silny związek między rozwojem ręki, a rozwojem mowy.  Prawidłowo wykształcona funkcja ręki umożliwia i przyspiesza rozwój mowy. Obszary kory mózgowej, które odpowiadają za ruchy dłoni oraz okolicy orofacjalnej są duże oraz znajdują się blisko siebie, dlatego też stymulacja dłoni pobudza ośrodek w mózgu, który jest odpowiedzialny za ich funkcje percepcyjne i motoryczne oraz aktywizuje ruchowy ośrodek mowy.  W rozwoju dużej motoryki ważne jest umiejętność kontrolowania i koordynacja dużych grup mięśni w obrębie tułowia, ramion, bioder, kończyn górnych i dolnych. Rozwój tych ruchowych umiejętności jest podstawą do pojawiania się złożonych funkcji, takich jak np. siadanie czy chodzenie. Rozwój drobnych umiejętności ruchowych przejawia się zdolnością do kontrolowania oraz koordynacji małych grup mięśni – warg, stawów żuchwowo-skroniowych, języka oraz palców rąk i nóg.