Prawdopodobne przyczyn zaburzeń integracji sensorycznej /czynniki ryzyka zaburzeń przetwarzania sensorycznego/

Niestety naukowcy nie są zgodni co do przyczyny zaburzeń integracji sensorycznej. Wymienia się wiele możliwych przyczyn podobnie jak w wypadku spektrum autyzmu, czy ADHD. Ponieważ jak wskazują badania wzrasta systematycznie ilość dzieci z zaburzeniami przetwarzania sensorycznego to pytanie o przyczyny staje się bardzo ważnym. Obecnie obserwuje się w przeciętnej populacji około 15% i więcej dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej. W Stanach Zjednoczonych szacuje się że może być 15 milionów dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej /L.J.Miller2006/. Tak duża częstotliwość występowania tych zaburzeń w populacji uzasadnia pytanie o przyczynę. Poniżej przedstawiam część wymienianych możliwych przyczyn.

Czynniki okołoporodowe

W badaniach dr Miller 21% dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej było urodzonych przez cesarskie cięcie, również wśród dzieci badanych przez autora tekstu w latach 2000-2016 u których zdiagnozowano zaburzenia integracji sensorycznej aż u 31,5% badanych w wywiadzie wskazano jako sposób porodu cesarskie cięcie. Dr Miller wskazuje również na podwyższony poziom bilirubiny /żółtaczka/ jako możliwy czynnik ryzyka zaburzeń integracji sensorycznej. W jej badaniach 21,2 % dzieci  z zaburzeniami procesów sensorycznych miało w wywiadzie okołoporodowym żółtaczkę. Kolejnym czynnikiem okołoporodowym wydaje się wydłużony, skomplikowany naturalny poród skutkujący ryzykiem niedotlenienia. Miller pisze również iż nieprawidłowe ułożenie dziecka może być ryzykiem zaburzeń przetwarzania sensorycznego 10% dzieci u których w wywiadzie występowało niewłaściwe ułożenie miało zaburzenia integracji sensorycznej. Wielu wskazuje iż przedwczesny poród może być czynnikiem ryzyka zaburzeń integracji sensorycznej, ale w badaniach Miller tylko około 8 % dzieci urodzonych przed 37 tygodniem miało stwierdzone zaburzenia integracji sensorycznej, a więc stosunkowo niedużo np. w porównaniu z podwyższonym poziomem bilirubiny.

Inne obserwacje wskazują na niską wagę urodzeniową występującą dość często wśród dzieci ze stwierdzonymi zaburzeniami integracji sensorycznej. Niektórzy autorzy wymieniają poród przez vacum jako czynnik ryzyka.

Innym czynnikiem ryzyka zaburzeń integracji sensorycznej jest duże ograniczenie ruchu matki w czasie ciąży tj. gdy leżała przez znaczną jej część. 

Toksyny

Nieco inną kategorią czynników ryzyka są toksyny, spożywanie przez matkę podczas ciąży alkoholu lub branie narkotyków. Obserwacje dzieci z syndromem alkoholowym FAS wskazują, że w tej populacji zaburzenia procesów sensorycznych znacznie częściej występują niż w przeciętnej populacji nie ma jednak żadnych danych ilościowych.

Czynniki genetyczne

Bardzo ciekawe wyniki badań nad uwarunkowaniami genetycznymi przedstawiła Miller /2006/ . Według jej badań aż 45% chłopców miało zaburzenia przetwarzania sensorycznego i nieco mniej bo około 30% dziewcząt jeśli matka miała stwierdzone zaburzenia integracji sensorycznej. Jeśli ojciec miał zaburzenia integracji sensorycznej wówczas częściej niż syn córka miała zaburzenia. Nieco inaczej jeśli oboje rodziców miało zaburzenia integracji sensorycznej. Wówczas tylko około 15% chłopców i 10% dziewczynek miało stwierdzone zaburzenia. W praktyce diagnostycznej autora również często w czasie rozmowy z rodzicami dziecka z zaburzeniami integracji sensorycznej jedno z rodziców przyznaje, że miało lub ma podobne objawy zaburzeń jakie zostały stwierdzone u ich dziecka.

Deprywacja sensoryczna

Czynniki związane z deprywacją sensoryczną - ograniczeniem doświadczeń sensorycznych koniecznych do rozwoju na określonym etapie życia mogą mieć pewien wpływ na zaburzenia integracji sensorycznej. Takie sytuacje pojawiają się szczególnie we wczesnym  niemowlęctwie gdy dziecko przebywa często przez dłuższy czas w szpitalu. Również deprywacja sensoryczna może pojawiać się u dzieci adoptowanych z rodzin patologicznych czy z domów małego dziecka. Na te czynniki wskazują Cermak,Coster,Miller /2002/ opisując dzieci z sierocińców w Rumunii. Zaobserwowano, że istnieje duża zależność między ograniczonymi doznaniami sensorycznymi, ubogim we wrażenia środowiskiem, ograniczonymi interakcjami z ludźmi, a późniejszymi zaburzeniami integracji sensorycznej dzieci. Zaburzenia integracji sensorycznej były tym cięższe im dłużej dzieci przebywały w sierocińcu. To może potwierdzać założenie, że deprywacja sensoryczna może być czynnikiem wpływającym na pojawianie się zaburzeń integracji sensorycznej.

Ponieważ wiedza o zaburzeniach integracji sensorycznej ciągle się poszerza to być może w najbliższych latach badania bardziej jednoznacznie odpowiedzą na nurtujące rodziców i specjalistów pytanie co jest przyczyną powstawania zaburzeń przetwarzania sensorycznego.