Teoria integracji sensorycznej dr Ayres w diagnozie i terapii dzieci z mózgowym porażeniem

Przyczyny zaburzeń integracji sensorycznej w mózgowym porażeniu dziecięcym

W mózgowym porażeniu dziecięcym możemy za  dr J.Moore wyróżnić dwie grupy przyczyn pojawienia się zaburzeń integracji sensorycznej.

Pierwsza grupa to te, które wynikają z uszkodzeń anatomicznych struktur, które mogą przyczynić się do dysfunkcji sensorycznych: móżdżek, jądra podstawne /inaczej jądra podstawy/ i drogi piramidowe. Każda z tych struktur nerwowych bierze udział w generowaniu odpowiedzi motorycznej, ale również w przetwarzaniu sensorycznym /zwłaszcza móżdżek/.

Druga grupa zaburzeń to te które wynikają z braku doświadczeń ruchowych lub nieprawidłowych zachowań ruchowych, których efektem jest rejestrowanie i przetwarzanie nieprawidłowych informacji zwrotnych. Co skutkuje wtórnymi zaburzeniami integracji sensorycznej. Zaburzenia napięcia mięśniowego, nieprawidłowe reakcje antygrawitacyjne, nieprawidłowe wzorce pokonywania grawitacji i wreszcie asymetrie i brak lub ograniczenia rotacji skutkują wtórnie nieprawidłowym przetwarzaniem wejściowych informacjach przedsionkowych, proprioceptywnych i dotykowych. Wszystko to wpływa na zaburzony rozwój: schematu ciała, przekraczanie linii środkowej ciała, obustronnej koordynacji ruchowej, orientacji w przestrzeni, planowania ruchu, percepcji wzrokowej, percepcji słuchowej i ogólnej organizacji informacji sensorycznych.

Rodzaje zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci z MPDZ

U dzieci z Mpdz obserwuje się zaburzenia związane z przetwarzaniem bodźców dotykowych, które występują według niektórych badaczy (Tachdjian i Minear 1985) aż u 72%. Nalezą do nich zaburzenia rozpoznawania kształtu przez dotyk  - stereognozje, zaburzenia rozróżniania bodźców dotykowych, zaburzenia czucia ruchu - kinestezji.

Zaburzenia rozróżniania dotykowego mają głównie wpływ na rozwój schematu ciała. Ponieważ zaś schemat ciała leży u podstaw w planowaniu ruchu to ostatecznie mogą mieć wpływ na pojawianie się zaburzeń określanych przez dr Ayres pojęciem dyspraksji. Te zaburzenia w przetwarzaniu bodźców dotykowych u dziecka z MPDz mogą w równym stopniu co uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego wpływać wtórnie na zaburzenia motoryczne.

Inne typ zaburzeń przetwarzania wejściowych bodźców dotykowych to nieprawidłowa modulacja przejawiająca się według dr Ayres obronnością dotykową. System nerwowy dzieci nieprawidłowo modulujący bodźce dotykowe reaguje wzrostem stanu swego pobudzenia, problemami w koncentracji uwagi czy zaburzeniami w rozwoju emocjonalnym.

Kolejną grupę zaburzeń sensorycznych u dzieci z MPdz stanowi nieprawidłowe przetwarzanie wejściowych informacji przedsionkowych. Przetwarzanie wejściowych informacji przedsionkowych ma ogromne znaczenie dla rozwoju reakcji antygrawitacyjnych. U dzieci z MPdz można obserwować skutki nieprawidłowego przetwarzania bodźców przedsionkowych i proprioceptywnych w postaci niepewności grawitacyjnej i zaburzeń kontroli postawy. Nawet u dziecka, które nie ma uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego trudno jest rozróżnić niepewność grawitacyjną /związana z nadwrażliwością przedsionkową/ i zaburzenia kontroli postawy związane raczej z podwrażliwością przedsionkową/.
U dzieci z MPDz diagnostyka jest jeszcze trudniejsza.

Przeciwwskazania do terapii integracji sensorycznej dzieci z MPDZ

Przeciwwskazania dotyczą przede wszystkim stosowania bodźców przedsionkowych przy istniejącym napięciu spastycznym. Stymulacja przedsionkowa może mieć w pewnych ćwiczeniach działanie wzmagające spastyczność. Powiększenie spastyczności będzie zauważalne w aktywnościach wymagających globalnego zgięcia, w jak np. podskoki na piłce.

Aplikowanie bodźców przedsionkowych u małych dzieci z podwyższonym napięciem mięśniowym, wymaga wnikliwej obserwacji efektów terapii. Należy unikać silnego bodźcowania przedsionkowego. Dziecko podczas terapii integracji sensorycznej bodźcowane przedsionkowo powinno być stale monitorowane przez specjalistę z zakresu NDT, który w razie potrzeby będzie w stanie rozpoznać efekt przebodźcowania i obniżyć patologiczne napięcie tak szybko, jak tylko się pojawi.

---

Zdjecie na prawach cytatu, źródło: http://www.therapiesforkids.com.au/conditions/cerebral-palsy/