Wiktorowicz
Zmysł wzroku pełni w naszym życiu niezwykle ważną rolę. Dzięki niemu możemy sprawnie poruszać się i orientować w przestrzeni, wykonywać czynności dnia codziennego, uprawiać sporty czy zdobywać wiedzę o świecie. Mimo, że jest tak istotny, w trakcie życia płodowego nie oddziałują na niego żadne bodźce, a jego intensywny rozwój następuje dopiero po narodzinach.
Na prawidłowy rozwój funkcji wzrokowych ogromny wpływ ma doświadczenie a także współpraca z innymi systemami m.in. ze zmysłem ruchu i równowagi, dotyku oraz z prawidłowym napięciem mięśniowym czy integracją odruchów wczesnodziecięcych.
Ważne jest jednak nie tylko to, czy oczy dziecka są zdolne do wychwytywania bodźców wzrokowych, ale czy jego mózg we właściwy sposób je odbiera, zapamiętuje i przetwarza, a w następstwie tego, czy potrafi zareagować adekwatną reakcją zwrotną. Dość często zdarza się, że mimo iż okulista nie stwierdza żadnych wad wzroku, dziecko ma problemy z koordynacją wzrokowo-ruchową, utrzymaniem fiksacji na przedmiocie i podążaniem za nim wzrokiem lub przejawia nieprawidłową (wzmożoną lub obniżoną) wrażliwość na bodźce. Są to problemy, z którymi często spotykamy się u dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej.
Prawidłowy rozwój ruchomości gałek ocznych jest ściśle związany z odruchem przedsionkowo-okoruchowym. Dzięki niemu możemy utrzymać stabilizacje pola widzenia mimo ruchu głową. Kiedy się przemieszczamy lub ruszamy głową obraz nie drga, jest wyraźny. Wymaga to więc właściwej integracji bodźców wzrokowych z informacjami o ruchu, docierających z receptorów systemu przedsionkowego.
Integracja wrażeń wzrokowych z informacjami płynącymi z dotyku umożliwia wizualizację kształtu i struktury przedmiotów. Połączenie informacji z obu zmysłów pozwala na bardziej precyzyjną percepcję otoczenia. Dzięki tej integracji możliwe jest także dostosowane właściwej postawy ciała do wykonania określonego zadania.
Kolejnym czynnikiem, który umożliwia rozwój percepcji wzrokowej jest system przedsionkowy. W odpowiedzi na bodźce płynące ze wzroku i z ruchu mózg kształtuje organizację ruchową człowieka. Możemy więc mówić o rozwoju koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Obraz, który nie jest stabilny, rzetelny i precyzyjny utrudnia lub uniemożliwia wykonywanie czynności, które wydają się łatwe i naturalne dla dziecka z prawidłową percepcją wzrokową. Jest to chociażby patrzenie w oczy rozmówcy, omijanie przeszkód, wchodzenie po schodach, zabawa w berka czy czytanie. Dziecko, u którego występują zniekształcenia wzrokowe może odbierać świat jako chaotyczny, wiec często preferuje zabawy statyczne, często szeregowanie zabawek lub monotonne obracanie kołami samochodzików.
Nieprawidłowe przetwarzanie i integracja bodźców wzrokowych niekorzystnie wpływa na rozwój dziecka w wielu, pokrótce omówionych wyżej, aspektach. Utrudnia lub uniemożliwia:
Nieprawidłowa wrażliwość na bodźce wzrokowe również jest źródłem wielu trudności. Wyróżnia się w tej grupie wrażliwość na światło, kontrast a także na kolor i wzór.
W przypadku hiperwrażliwości na światło dziecko może odczuwać wiele objawów, wśród których wymienić należy: zmęczenie, bóle głowy i oczu, dyskomfort fizyczny i psychiczny, zawroty głowy, rozdrażnienie, pobudzenie itp. Są one następstwem kontaktu ze światłem słonecznym, fluorescencyjnym, pulsacyjnym, jarzeniowym, jaskrawym czy oślepiającym blaskiem, a także światłem przyćmionym. Wymienione objawy mogą także występować po wpatrywaniu się w monitor komputera, telewizora, tableta czy smartfona.
Nieprawidłowe rozróżnianie kontrastu czyli rzeczy jasnych od ciemnych może znacząco utrudniać wyodrębnianie elementu z tła, czytanie, jazdę na rowerze czy bezpieczne przemieszczanie się. Obniżona wrażliwość na kontrast powoduje, że przedmioty się ze sobą zlewają a litery wydają się wyblakłe. Podwyższona z kolei uniemożliwia długie patrzenie na kontrasty, gdyż wydają się zbyt intensywne. Czytanie, a więc wpatrywanie się w czarne litery na białym tle, jest męczące. Pomocne jest wtedy drukowanie tekstów na mniej kontrastowym tle lub nakładanie na niego kolorowych foli.
U dzieci z zaburzeniami SI zauważa się czasem specyficzne preferencje kolorystyczne. Mogą nie tolerować pewnych kolorów, gdyż są nadwrażliwe na określone barwy. Inne natomiast lubują się w jaskrawych, migających zabawkach, gdyż ich układ nerwowy słabiej odbiera wrażenia związane z kolorem, rejestrowane przez zmysł wzroku. Najczęściej spotykamy takie trudności u dzieci ze spektrum autyzmu, u których preferencje kolorystyczne wpływają nie tylko na dobór ubrań i zabawek ale także na zakres diety np. kolor czerwony jest dla nich nieprzyjemny, dlatego nie są w stanie jeść zupy pomidorowej czy papryki.
Nieprawidłowa wrażliwość na bodźce wzrokowe może znacząco utrudniać dziecku funkcjonowanie w przedszkolu i w szkole. Są to bowiem miejsca niezwykle bogate w barwy, wzory i kontrasty a zarazem wymagające prawidłowej koncentracji na pracy stolikowej czy pracy z książką. Dobrze jest więc zastanowić się, czy np. bóle głowy, złe samopoczucie, spadek koncentracji lub nagłe pobudzenie nie mają źródła w przetwarzaniu bodźców wzrokowych. Może warto zadbać o minimalizm w wystroju sali, zwłaszcza w okolicy tablicy?
Za objawy nadwrażliwości na bodźce wzrokowe można uznać m.in.:
Objawami podwrażliwości na bodźce wzrokowe są m.in.:
Należy pamiętać, że narząd ruchu i wzroku pozostają ze sobą w ścisłej współpracy. Nieprawidłowy rozwój jednego z nich może zaburzać rozwój drugiego. Pracując z dziećmi nadwrażliwymi wzrokowo nie możemy od nich wymagać by np. bawiły się w berka, zanim nie poprawimy rejestracji i przetwarzania wrażeń wzrokowych. Tak samo trudno nam będzie dłużej pracować przy stoliku, nad omawianiem nisko-kontrastowych obrazków z dzieckiem, które jest podwrażliwe wzrokowo.
Po raz kolejny sprawdzi się tu zasada indywidualizowania metod i form pracy z dzieckiem. Jednak podążanie za jego potrzebami nie rozwiąże samego problemu, do którego potrzebna jest prawidłowo dobrana dieta sensoryczna i profesjonalna terapia SI.
Bibliografia:
1. Biel L. Integracja Sensoryczna. Skuteczne strategie w terapii dzieci i nastolatków, Wyd. Uniwersytety Jagiellońskiego, Kraków 2015.
2. Borkowska M., Wagh K., Integracja sensoryczna na co dzień, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
3. Przyrowski Z. Integracja sensoryczna. Wprowadzenie do teorii, diagnozy i terapii. Wyd. EMPIS, Warszawa.
[1] Biel L. Integracja Sensoryczna. Skuteczne strategie w terapii dzieci i nastolatków, Wyd. Uniwersytety Jagiellońskiego, Kraków 2015.
Czasami nie zdajemy sobie sprawy z potęgi otaczających nas barw. Energia kolorowych świateł ma duży wpływ na nasze zdrowie, emocje czy zachowanie.
Naukowe badania udowodniły, że aby uzyskać odpowiedni efekt leczenia wystarczy właściwy kolor: ubrania, ścian nas otaczających itp. Nasza zabawa nie ma charakteru leczniczego, raczej tylko poznawczo – zabawowy. Kolorowe mini sensory pozwolą nie tylko na wzbudzenie ciekawości kolorami.
Są wspaniałym doświadczeniem dla zmysłu wzroku:
Dla nas to wspaniała kreatywna zabawa. Maks kolory dopasowuje do planet, np. niebieski Neptun, czerwony Mars. Zabawa cieniem rozwija kreatywność, poczucie piękna . Światło i kolor w połączeniu z muzyką pozwala na „taniec cienia”. Dziecko kształci samoświadomość swojego ciała, również poszczególnych jego części oraz orientację w przestrzeni.
Kolorowe światło w wykorzystane w zabawach, zaprowadza dziecko w oazę spokoju i relaksu .
Piłeczka Koosh to gęsty splot gumek. W środku twarda i cięższa – nie daje się zdmuchnąć przez wiatr, na zewnątrz miękka i włochata. Super kolorowa dzięki czemu jest zawsze widoczna. Piłka Koosh dostarcza wielu ciekawych wrażeń dotykowych już u niemowlaków. Starsze dzieciaki mają super zabawę piłką w połączeniu z dyskami. A bawić się można na bardzo wiele sposobów…
Zabawy piłką Koosh i dyskami można mnożyć i mnożyć. Jest to idealne zestawienie aby zachęcić dzieci do ruchu. Zabawka wspierająca koordynację wzrokowo-ruchową, która jest niezbędna do prawidłowego rozwoju.
Produkt dobrej jakości w przystępnej cenie – 49 zł
Dzięki tej zabawce maluch może poczuć się jak prawdziwy kapitan. Zabawka nie tylko pobudza wyobraźnię i kreatywność dzieci, ponieważ dzięki niej mogą przeżywać fantastyczne przygody, ale również wpływa na stymulację zmysłu dotyku oraz wzroku.
Ster wykonany jest z gumy, zaś w środku znajdują się kolorowe kulki w bezbarwnym żelu, które można przesuwać na różne strony. Można je umieszczać w szprychach, na kole, wzdłuż linii prostej, dla utrudnienia można układać je kolorami, parami, co świetnie rozwija umiejętność grupowania (klasyfikacji) obiektów.
Zabawka idealna nie tylko dla dzieci, ale również dla rodziców, działa stymulująco, ale również przez możliwość gniecenia odstresowująco.
Jeśli szukacie zabawki, która jest prosta, a jednocześnie tak skupia na sobie uwagę dziecka, że rezygnuje ono z bajek w telewizji, to jest to idealne rozwiązanie, ze względu na mały rozmiar, nadaje się także do zabaw w czasie podróży.
Wymiary ok 27 cm